Τα 6 καπέλα

Κύρια ιδέα και σκοπός 

Τα έξι καπέλα της σκέψης είναι μια μέθοδος για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της σκέψης που δημιουργήθηκε από τον Edward de Bono. Η κύρια δυσκολία που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος στη διαδικασία της σκέψης είναι η σύγχυση, γιατί εμπλέκονται ταυτόχρονα τα συναισθήματα, οι πληροφορίες, η λογική, οι προσδοκίες, το δημιουργικό πνεύμα. Αυτή η διαδικασία σύγκρουσης στη σκέψη μπορεί να παρομοιαστεί με ταχυδακτυλουργικό με πολλές μπάλες. Ο Edward de Bono προσφέρει μια απλή λύση - ένα άτομο δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα, επομένως είναι απαραίτητο να διαχωρίσει τα συναισθήματα από τη λογική, τη δημιουργικότητα από τις πληροφορίες και τη θετική σκέψη από την κριτική. Η μέθοδος επικεντρώνεται στις στάσεις και τους ρόλους που συμβάλλουν στην επίλυση του προβλήματος και επίσης διασφαλίζει ότι οι συμμετέχοντες δεν ανταγωνίζονται μεταξύ τους στη συζήτηση αλλά σκέφτονται προς παρόμοια κατεύθυνση.

Καθοδήγηση εφαρμογής: πεδίο εφαρμογής, για παράδειγμα, όταν εργαζόμαστε με μια ομάδα συγκεκριμένης ηλικίας και σύνθεσης- σε ατομική εργασία κ.λπ.

Φορώντας ένα από τα καπέλα, ενεργοποιείς έναν συγκεκριμένο τύπο σκέψης. Άσπρο καπέλο - σχετίζεται με τα αντικειμενικά γεγονότα, Κόκκινο καπέλο - σχετίζεται με τη συναισθηματική σκέψη, Μαύρο καπέλο - σχετίζεται με την κριτική αξιολόγηση μιας ιδέας, Κίτρινο καπέλο - σχετίζεται με την αισιοδοξία και τη θετική σκέψη, Πράσινο καπέλο - σχετίζεται με τη δημιουργικότητα και τις νέες ιδέες, Μπλε καπέλο - σχετίζεται με τον έλεγχο και την παρακολούθηση της διαδικασίας.
Τα «καπέλα σκέψης» μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη δομή της συζήτησης. Για παράδειγμα, μπορεί κανείς να ξεκινήσει με ένα λευκό καπέλο για να πάρει πλήρεις πληροφορίες για το θέμα που συζητείται. Συνεχίζει με το κόκκινο καπέλο για να μάθει πώς νιώθει κάθε μέλος για το θέμα. Ακολουθεί το πράσινο καπέλο για να αναζητήσει πιθανές λύσεις…
Κάποιος μπορεί επίσης να αναθέσει ένα από τα καπέλα σε κάθε συμμετέχοντα, διασφαλίζοντας έτσι ότι όλοι οι ρόλοι αντιπροσωπεύονται στη συζήτηση. Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να μην σκέφτονται μόνο με το δικό τους χρώμα αλλά να δημιουργούν μια κανονική συζήτηση, παρακολουθώντας ταυτόχρονα πότε το χρώμα του/της θα μπορούσε να είναι χρήσιμο για τη γόνιμη συνέχεια της συζήτησης.

Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της μεθόδου, είναι για παράδειγμα, η αύξηση της ικανότητας να υπερβαίνουμε τις τυπικές λύσεις κ.λπ.

Ο Edward de Bono δημιούργησε τη μέθοδο των έξι καπέλων σκέψης για να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της σκέψης. Η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί με μεγαλύτερη επιτυχία σε μια ομάδα, γιατί τότε εμπλέκονται οι γνώσεις, η εμπειρία και οι ικανότητες κάθε μέλους, για τη λύση ενός συγκεκριμένου προβλήματος.
Υπάρχουν διάφορα εμπόδια στην επιτυχημένη πορεία των συζητήσεων: Οι άνθρωποι καταλαμβάνουν έναν ρόλο και δεν θέλουν να τον αφήσουν, για παράδειγμα ο «αιώνιος κριτικός». Οι άνθρωποι είναι συντονισμένοι μεταξύ τους και αναζητούν σημεία σε αυτό που έχει πει ο άλλος. Μετά την υποβολή μιας ιδέας, εμφανίζεται ο εφησυχασμός και οι άνθρωποι σταματούν να σκέφτονται εναλλακτικές λύσεις. Ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται η μέθοδος «Thinking Hats», σας επιτρέπει να δείτε το πρόβλημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες ή να βάλετε τους πάντες στο ίδιο σκάφος, αναγκάζοντας τους έτσι να παραβιάσουν τους συνήθεις ρόλους τους και να σκεφτούν προς την ίδια κατεύθυνση, ενώ αποφεύγουν την απειλή.. «να κολλήσουν» στον κομφορμισμό.

Kίνητρα για το συνδυασμό μεθόδων δημιουργικότητας

  • 1. Καθορισμός του στόχου

    Καθορίστε γιατί θέλετε να χρησιμοποιήσετε τη δημιουργικές μεθόδους στην εργασία σας και για ποιον,
    δηλαδή, ποιος είναι ο σκοπός, οι στόχοι,
    τα νοήματα και το κοινό σας.

  • 2. Διαβάστε

    Διαβάστε την περιγραφή των μεθόδων και τις συστάσεις για τη χρήση τους.

  • 5. Συνδυαστικές μέθοδοι

    Βρέστε και προσθέστε τους πόλους . Μπορείτε να συνδυάσετε τις μεθόδους που είναι πιο δομημένες με αυτές που έχουν στοιχεία παιχνιδιού και βασίζονται στην αρχή του συνδυασμού των πόλων. Εμπλουτίστε τη δομημένη διαδικασία με συναίσθημα. Ναι, μπορείτε πρώτα να επιλέξετε τη μέθοδο που, κατά τη γνώμη σας, είναι η καταλληλότερη για το πρόβλημα και το στόχο σας, και στη συνέχεια καθορίστε ποια δεν θα προτιμούσατε για να αναδείξετε τις αντίθετες πλευρές. Επιπλέον, καθορίστε τον πόλο, δηλαδή εσείς οι ίδιοι μπορείτε να καθορίσετε ποιος είναι πόλος και το αντίθετο του. ● Για παράδειγμα, εάν σε μια μέθοδο υπάρχει αρκετό υλικό για συνδέσεις μεταξύ των στοιχείων με λεπτομερή περιγραφή, μπαίνετε στην ουσία των λεπτομερειών και τότε επιλέγετε τη μέθοδο που θα εξετάσει συστημικά το πρόβλημα στην ολότητα του από απόσταση, σαν ξεχωριστό στοιχείο στο περιβάλλον, αυτό θα προσθέσει κλίμακες στην εξεύρεση της λύσης.

  • 6. Χρόνος εφαρμογής

    Διαφορετικές μέθοδοι απαιτούν διαφορετική χρονική διάρκεια κατά την εφαρμογή. Όταν συνδυάζετε μεθόδους, είναι προτιμότερο η μια να είναι απλή με μικρότερη χρονική διάρκεια και η άλλη να είναι πιο δύσκολή στη χρήση και με μεγαλύτερη διάρκεια.

  • 3. Επιλέξτε

    Επιλέξτε αυτά που ταιριάζουν καλύτερα στο σκοπό και τα καθήκοντά σας. Όταν επιλέγετε τις μεθόδους, δώστε προσοχή ότι μπορείτε να τις χωρίσετε υπό προϋποθέσεις σε διάφορες ομάδες:● διαδικαστικές, βοηθούν στην απάντηση της ερώτησης ΠOIA EINAI H ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ; Πώς να βελτιστοποιήσετε τη διαδικασία; Πώς να δουλέψετε με διαφορετικό τρόπο;● οριζόντιες, απαντούν στα ερωτήματαΠΟΙΟΣ; ΜΕ ΠΟΙΟΝ; ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ; Πρόκειται για την κατανομή της ευθύνης και την αποσαφήνιση του ενδιαφέροντος και της σύνδεσης ή για τον καθορισμό της ομάδας.● κάθετες, σχετίζονται με το ΓΙΑΤΙ; ΠΟΙΟΣ ΕΊΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΌΣ; ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ Η ΟΥΣΙΑ; Πρόκειται για την αποσαφήνιση της ιεραρχίας στη δομή, ουσία του προβλήματος και τη λύση του, τι περιλαμβάνει και τι θέλει κανείς να επιτύχει.

  • 4. Κάντε το συγκεκριμένο

    Προσθέστε τη διάσταση που λείπει στο διάνυσμα. Ανάλογα με την εργασία, ένα από τα διανύσματα θα είναι το κύριο και τα άλλα 2 θα είναι βοηθητικά.● Για παράδειγμα, πρέπει να ξεκινήσετε τη διαδικασία μάθησης με έναν διαφορετικό, νέο τρόπο: επιλέγετε τις κατάλληλότερες μεθόδους για το έργο και το κοινό σας και προσθέστε τις μεθόδους για κάθετες και οριζόντιες ερωτήσεις. Αυτό θα προσθέσει εξειδίκευση προς τον στόχο της διαδικασίας και την κατανομή των καθηκόντων στη διαδικασία, θα βοηθήσει στον καθορισμό για ποιον και γιατί είναι χρήσιμο. Αυτό δημιουργεί τη συνήθεια να σκέφτεστε προς διαφορετικές κατευθύνσεις και τη δόμηση της διαδικασίας.● Για παράδειγμα, η μέθοδος "Blooming Lotus" σας επιτρέπει να καθορίσετε το κάθετο διάνυσμα, αποσυναρμολογήσετε το πρόβλημα σε συστατικά στοιχεία, για να το αναλύσετε λεπτομερώς βλέποντας ταυτόχρονα ολόκληρο το σύστημα του προβλήματος, δείξετε τις συνδέσεις μεταξύ των διαφόρων στοιχείων και να βρείτε τη λύση για κάθε ένα ξεχωριστά. Εάν προσθέσουμε ένα οριζόντιο και ένα διαδικαστικό επίπεδο ερωτήσεων από τη μέθοδο SCAMPER, επικεντρωνόμαστε σε ό,τι εξακολουθεί να λείπει, τι μπορεί να προστεθεί, ποια πτυχή δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί και τότε θα έχουμε την πλήρη εικόνα και μια λύση που θα καλύπτει τα κυριώτερα πεδία του ίδιου προβλήματος.

  • 7. Βαθμονομήστε τον αρχικό σκοπό

    Κατά τη διάρκεια της όλης διαδικασίας, βαθμονομήστε συχνά τον αρχικό σκοπό και στόχους, γιατί συμβαίνει όλο αυτό και για ποιον, διότι στο συναρπαστικό δημιουργικό χώρο είναι εύκολο να χαθεί ο άξονας πάνω στον οποίο πρέπει να στηρίζεται η όλη διαδικασία.

  • 8. Πείραμα

    Έχοντας δημιουργήσει έναν συνδυασμό μεθόδων, είναι σημαντικό να πειραματιστείτε και να είστε έτοιμοι για αλλαγές και τη προσαρμογή του νεοδημιουργηθέντος υλικού στις ανάγκες, τους στόχους και τα καθήκοντα, διότι στην εκτέλεση μπορούμε απλώς να δούμε το γεγονός που δεν λήφθηκε υπόψη. Εδώ μπορούμε να επιστρέψουμε στα σημεία 4 και 5, προσθέτοντας τις πτυχές που λείπουν.● Σημείωση: προσπαθήστε να νιώσετε τη διαδικασία, να είστε παρόντες σε αυτήν όσο το δυνατόν περισσότερο, επιτρέψετε ατέλειες που μπορεί να προκύψουν σε κάτι αυθόρμητο, διότι ο δείκτης της καινοτομίας είναι η έκπληξή σας, η επέκταση του χώρου και η ανάδυση απροσδόκητων λεπτομερειών, λύσεων και ιδεών.

Κίνητρα για το συνδυασμό μεθόδων δημιουργικότητας

  • 1. Καθορισμός του στόχου

    Καθορίστε γιατί θέλετε να χρησιμοποιήσετε τη δημιουργικές μεθόδους στην εργασία σας και για ποιον, δηλαδή, ποιος είναι ο σκοπός, οι στόχοι, τα νοήματα και το κοινό σας.

  • 2. Διαβάστε

    Διαβάστε την περιγραφή των μεθόδων και τις συστάσεις για τη χρήση τους.

  • 3. Επιλέξτε

    Επιλέξτε αυτά που ταιριάζουν καλύτερα στο σκοπό και τα καθήκοντά σας. Όταν επιλέγετε τις μεθόδους, δώστε προσοχή ότι μπορείτε να τις χωρίσετε υπό προϋποθέσεις σε διάφορες ομάδες:● διαδικαστικές, βοηθούν στην απάντηση της ερώτησης ΠOIA EINAI H ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ; Πώς να βελτιστοποιήσετε τη διαδικασία; Πώς να δουλέψετε με διαφορετικό τρόπο;● οριζόντιες, απαντούν στα ερωτήματαΠΟΙΟΣ; ΜΕ ΠΟΙΟΝ; ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ; Πρόκειται για την κατανομή της ευθύνης και την αποσαφήνιση του ενδιαφέροντος και της σύνδεσης ή για τον καθορισμό της ομάδας.● κάθετες, σχετίζονται με το ΓΙΑΤΙ; ΠΟΙΟΣ ΕΊΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΌΣ; ΠΟΙΑ ΕΊΝΑΙ Η ΟΥΣΙΑ; Πρόκειται για την αποσαφήνιση της ιεραρχίας στη δομή, ουσία του προβλήματος και τη λύση του, τι περιλαμβάνει και τι θέλει κανείς να επιτύχει.

  • 4. Κάντε το συγκεκριμένο

    Προσθέστε τη διάσταση που λείπει στο διάνυσμα. Ανάλογα με την εργασία, ένα από τα διανύσματα θα είναι το κύριο και τα άλλα 2 θα είναι βοηθητικά.● Για παράδειγμα, πρέπει να ξεκινήσετε τη διαδικασία μάθησης με έναν διαφορετικό, νέο τρόπο: επιλέγετε τις κατάλληλότερες μεθόδους για το έργο και το κοινό σας και προσθέστε τις μεθόδους για κάθετες και οριζόντιες ερωτήσεις. Αυτό θα προσθέσει εξειδίκευση προς τον στόχο της διαδικασίας και την κατανομή των καθηκόντων στη διαδικασία, θα βοηθήσει στον καθορισμό για ποιον και γιατί είναι χρήσιμο. Αυτό δημιουργεί τη συνήθεια να σκέφτεστε προς διαφορετικές κατευθύνσεις και τη δόμηση της διαδικασίας.● Για παράδειγμα, η μέθοδος "Blooming Lotus" σας επιτρέπει να καθορίσετε το κάθετο διάνυσμα, αποσυναρμολογήσετε το πρόβλημα σε συστατικά στοιχεία, για να το αναλύσετε λεπτομερώς βλέποντας ταυτόχρονα ολόκληρο το σύστημα του προβλήματος, δείξετε τις συνδέσεις μεταξύ των διαφόρων στοιχείων και να βρείτε τη λύση για κάθε ένα ξεχωριστά. Εάν προσθέσουμε ένα οριζόντιο και ένα διαδικαστικό επίπεδο ερωτήσεων από τη μέθοδο SCAMPER, επικεντρωνόμαστε σε ό,τι εξακολουθεί να λείπει, τι μπορεί να προστεθεί, ποια πτυχή δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί και τότε θα έχουμε την πλήρη εικόνα και μια λύση που θα καλύπτει τα κυριώτερα πεδία του ίδιου προβλήματος.

  • 5. Συνδυαστικές μέθοδοι 

    Βρέστε και προσθέστε τους πόλους . Μπορείτε να συνδυάσετε τις μεθόδους που είναι πιο δομημένες με αυτές που έχουν στοιχεία παιχνιδιού και βασίζονται στην αρχή του συνδυασμού των πόλων. Εμπλουτίστε τη δομημένη διαδικασία με συναίσθημα. Ναι, μπορείτε πρώτα να επιλέξετε τη μέθοδο που, κατά τη γνώμη σας, είναι η καταλληλότερη για το πρόβλημα και το στόχο σας, και στη συνέχεια καθορίστε ποια δεν θα προτιμούσατε για να αναδείξετε τις αντίθετες πλευρές. Επιπλέον, καθορίστε τον πόλο, δηλαδή εσείς οι ίδιοι μπορείτε να καθορίσετε ποιος είναι πόλος και το αντίθετο του. ● Για παράδειγμα, εάν σε μια μέθοδο υπάρχει αρκετό υλικό για συνδέσεις μεταξύ των στοιχείων με λεπτομερή περιγραφή, μπαίνετε στην ουσία των λεπτομερειών και τότε επιλέγετε τη μέθοδο που θα εξετάσει συστημικά το πρόβλημα στην ολότητα του από απόσταση, σαν ξεχωριστό στοιχείο στο περιβάλλον, αυτό θα προσθέσει κλίμακες στην εξεύρεση της λύσης.

  • 6. Χρόνος εφαρμογής

    Διαφορετικές μέθοδοι απαιτούν διαφορετική χρονική διάρκεια κατά την εφαρμογή. Όταν συνδυάζετε μεθόδους, είναι προτιμότερο η μια να είναι απλή με μικρότερη χρονική διάρκεια και η άλλη να είναι πιο δύσκολή στη χρήση και με μεγαλύτερη διάρκεια.

  • 7. Βαθμονομήστε τον αρχικό σκοπό

    Κατά τη διάρκεια της όλης διαδικασίας, βαθμονομήστε συχνά τον αρχικό σκοπό και στόχους, γιατί συμβαίνει όλο αυτό και για ποιον, διότι στο συναρπαστικό δημιουργικό χώρο είναι εύκολο να χαθεί ο άξονας πάνω στον οποίο πρέπει να στηρίζεται η όλη διαδικασία.

  • 8. Πείραμα

    Έχοντας δημιουργήσει έναν συνδυασμό μεθόδων, είναι σημαντικό να πειραματιστείτε και να είστε έτοιμοι για αλλαγές και τη προσαρμογή του νεοδημιουργηθέντος υλικού στις ανάγκες, τους στόχους και τα καθήκοντα, διότι στην εκτέλεση μπορούμε απλώς να δούμε το γεγονός που δεν λήφθηκε υπόψη. Εδώ μπορούμε να επιστρέψουμε στα σημεία 4 και 5, προσθέτοντας τις πτυχές που λείπουν.● Σημείωση: προσπαθήστε να νιώσετε τη διαδικασία, να είστε παρόντες σε αυτήν όσο το δυνατόν περισσότερο, επιτρέψετε ατέλειες που μπορεί να προκύψουν σε κάτι αυθόρμητο, διότι ο δείκτης της καινοτομίας είναι η έκπληξή σας, η επέκταση του χώρου και η ανάδυση απροσδόκητων λεπτομερειών, λύσεων και ιδεών.

Τεχνικές για την ενεργοποίηση της δημιουργικότητας

Illustration

Cinquain (Σαγκάν)

Illustration

Μέθοδος Εστίαση στο αντικείμενο

Illustration

Νοητική Χαρτογράφηση

Illustration

Μέθοδος των 6 καπέλων+

Illustration

Καταιγισμός ιδεών

Illustration

Διάγραμμα Ishikawa

Illustration

Παιχνίδι ρόλων

Illustration

Μοντέλο της Συνεκτικής

Illustration

Μορφολογική ανάλυση

Illustration

Πλευρική ή αποκλίνουσα σκέψη

Illustration

Η μέθοδος των συσχετισμών

Illustration

Η μέθοδος μια γιρλάντα από συνειρμούς

Δοκιμάστε το chatbot μας και πάρτε

νέες ιδέες
νέες λύσεις
νέα έργα
Illustration

Δοκιμάστε το chatbot μας και πάρτε

νέες ιδέες
νέες λύσεις
νέα έργα
Illustration