Κύρια ιδέα και σκοπός 

Οι τεχνικές νοητικής χαρτογράφησης/Mind Mapping εισήχθησαν για πρώτη φορά από τον Tony Buzan στο βιβλίο του «Use your Head» (1974). Η λέξη "focus" στο όνομα της μεθόδου σημαίνει ότι το αντικείμενο βρίσκεται στο επίκεντρο, εξετάζεται και αναλύεται.
Είναι μια γραφική τεχνική για την αναπαράσταση ιδεών και εννοιών με τη χρήση λέξεων, εικόνων, συμβόλων και χρωμάτων. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα διάγραμμα που συνδέει πληροφορίες γύρω από ένα κεντρικό θέμα.
Είναι ένα οπτικό εργαλείο σκέψης που σας βοηθά να δομήσετε τις πληροφορίες, να επιλύσετε προβλήματα, να λάβετε αποφάσεις, να ανακαλέσετε και να δημιουργήσετε νέες ιδέες.
Για να δημιουργήσετε ένα νοητικό χάρτη, ξεκινήστε από το κέντρο της σελίδας, βάζοντας την κύρια ιδέα και εργαστείτε προς τα έξω, ακτινωτά, προς όλες τις κατευθύνσεις, δημιουργώντας μια αυξανόμενη και οργανωμένη δομή που αποτελείται από λέξεις-κλειδιά και εικόνες-κλειδιά.

Καθοδήγηση εφαρμογής: πεδίο εφαρμογής, για παράδειγμα, όταν εργαζόμαστε με μια ομάδα συγκεκριμένης ηλικίας και σύνθεσης- σε ατομική εργασία κ.λπ.

Η ιδέα βασίζεται σε φυσικά μοντέλα και έρευνες σχετικές με την εγκεφαλική δραστηριότητα. Είναι επίσης ένας πολύ αυθόρμητος τρόπος για να οργανώσετε τις σκέψεις σας, επειδή οι νοητικοί χάρτες μιμούνται τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται ο εγκέφαλός μας - τη ροή των ιδεών.
Οι νοητικοί χάρτες συνδέουν και ομαδοποιούν έννοιες χρησιμοποιώντας φυσικές διεργασίες. Λόγω του μεγάλου αριθμού συσχετισμών που αποτυπώνονται, μπορεί να είναι πολύ δημιουργικοί, τείνουν να δημιουργούν νέες ιδέες και συσχετισμούς που δεν θα τους σκεφτόμασταν προηγουμένως.
Ο νοητικός χάρτης παρέχει άμεση επισκόπηση στα μεγάλα θέματα ενώ αποθηκεύει μεγάλο όγκο πληροφοριών.
Οι χάρτες χρησιμοποιούν γράμματα και αριθμούς, χρώμα και εικόνα, που σημαίνει ότι εμπλέκουν την αριστερή και τη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου. Επομένως, με τους νοητικούς χάρτες μπορείτε να αυξήσετε τις συνέργειες της σκέψης σας.
Η νοητικοί χάρτες, σαν εργαλείο, συνδυάζουν τις δεξιότητες του «αριστερού εγκεφάλου» της λογικής, των λέξεων και των συμβόλων με τις δεξιότητες του «δεξιού εγκεφάλου» του σχεδίου, του χρώματος και του σχήματος.
Η οργάνωση των σκέψεων και των αντιλήψεων σας, με τη χρήση χρωμάτων και εικόνων, προσφέρει την οπτική του συνόλου και κάνει ορατές τις νέες διεργασίες.
Πρέπει να ξεκινά κανείς με το βασικό πρόβλημα στο κέντρο και να προσθέτει τους συσχετισμούς και τις ιδέες γύρω από αυτό για να καταλήξει σε έναν μεγάλο αριθμό διαφορετικών πιθανών προσεγγίσεων.
Ο Tony Buzan συνιστά τις ακόλουθες οδηγίες για τη δημιουργία των νοητικών χαρτών:
1. Ξεκινήστε από το κέντρο με την εικόνα για το θέμα σας χρησιμοποιώντας τουλάχιστον 3 χρώματα.
2. Χρησιμοποιήστε εικόνες, σύμβολα, κώδικες και διαστάσεις.
3. Επιλέξτε λέξεις-κλειδιά χρησιμοποιώντας κεφαλαία ή μικρά γράμματα.
4. Κάθε λέξη/εικόνα είναι καλύτερα να είναι μόνη της, στη δική της γραμμή.
5. Οι γραμμές πρέπει να συνδέονται ξεκινώντας από την κεντρική εικόνα. Οι γραμμές λεπταίνουν καθώς εξαπλώνονται γύρω από το κέντρο.
6. Κάντε τις γραμμές τόσο μακριές όσο η λέξη/εικόνα υποστηρίζουν.
7. Χρησιμοποιήστε διαφορετικά χρώματα για καλύτερη οπτική ενεργοποίηση, κωδικοποίηση ή ομαδοποίηση.
8. Αναπτύξτε το δικό σας προσωπικό στυλ χαρτογράφησης.
9. Δώστε έμφαση και δείξτε τους συνειρμούς στη χαρτογράφηση σας.
10. Κρατήστε τη χαρτογράφηση σας καθαρή χρησιμοποιώντας μια ακτινωτή ιεραρχία ή περιγράμματα για να καλύψετε τα σημεία σας.

Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της μεθόδου, είναι για παράδειγμα, η αύξηση της ικανότητας να υπερβαίνουμε τις τυπικές λύσεις κ.λπ.

Η δημιουργία του νοητικού χάρτη απαιτεί μόνο μερικά απλά βήματα. Μπορείτε να δημιουργήσετε τη χαρτογράφηση με χαρτί και γραφική ύλη της επιλογής σας ή ψηφιακά με λογισμικό όπως το Lucidchart, το Bubbl ή το Miro.
Η χαρτογράφηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για όλα τα πιο κάτω:
1. Καταιγισμό ιδεών, δημιουργία ιδεών, επίλυση προβλημάτων.
2. Στρατηγική σκέψη για διαχείριση, σχεδιασμό έργου, καθορισμό προσωπικών στόχων, αποτελεσματική οργάνωση και παρουσίαση πληροφοριών.
3. Έρευνα και ενοποίηση πληροφοριών από διάφορες πηγές.
4. Μάθηση και απομνημόνευση, σημειώσεις, εκμάθηση γλώσσας.
5. Προαγωγή της δημιουργικότητας και της καινοτόμου σκέψης.

Η χαρτογράφηση βελτιώνει την επίλυση προβλημάτων και ενθαρρύνει τη σκέψη για τη μεγάλη εικόνα, τον αυθορμητισμό και τη δημιουργικότητα, ενώ διατηρεί τη δομή στις ιδέες που δημιουργούνται.
Οι νοητικοί χάρτες παρέχουν επισκόπηση του θέματος, συσχέτιση μεταξύ των ιδεών και μπορούν να αποτυπώσουν πολλές λεπτομέρειες.
Ο ομαδικός χάρτης, προσφέρει ένα καλό τρόπο για προθέρμανση της ομάδας, την ενεργοποίηση των ανθρώπων στο να σκεφτούν και να εμπλακούν. Για τις ομάδες, είναι ένας γρήγορος και αποτελεσματικός τρόπος, για την παραγωγή, σύλληψη και καταγραφή ιδεών.
Οι συμμετέχοντες μπορούν να βάλουν τις ιδέες τους με όποια σειρά τις σκεφτούν, χωρίς περιορισμούς στη σειρά.